ABD’ndeki
Türkiyeli Göçmenler
ve Eğitim

Dr. Bahar OTCU-GRİLLMAN

ABD’deki eğitim politikası ve göçmenlere     yaklaşımı     Amerika Birleşik Devletleri (ABD) günümüzde en çok göçmen alan ülkedir. Devlet okullarında İngilizce dersi öğrencilerinin artışı, göçmen nüfus artışını da yansıtır. 1995’-teki 3,3 milyon göçmen öğrenci sayısı, 2008’de 5,3 milyona çıkmıştır. ABD’deki eğitim ve dil eğitimi politikaları eyaletlerce değişir ama genelde ulusal kanunlar takip edilir. Genel politika, göçmen çocukların ders takip edecek kadar İngilizce öğrenip normal sınıflara geçmeleridir. Okullar İngilizce dersi alması gereken öğrencileri belirleyip dil eğitim programları başlatmakla yükümlüdür. Bu öğrencilerin her yıl hem İngilizce, hem de matematik, coğrafya gibi derslerden standart sınavlara girmeleri ve sınav notlarının ayrıca rapor edilmesi gerekir. Bunun sebebi özellikle No Child Left Behind (Hiçbir Çocuk Geride Kalmasın) yasasıyla okulların göçmen öğrencilerin başarısından sorumlu tutulmasıdır. Göçmen öğrencilerin sınav notları okulların yıllık ilerleme puanını direk etkiler. Yıllık puanı baraj altındaki okullar, başarısız sayıldıklarından kapatılır.     Göçmen öğrencilerin notları önemli olduğundan, okullar çeşitli yollara başvurmaktadır. Sınavlar İngilizce yapıldığından bu öğrenciler ikidilli sınıflar yerine sadece İngilizce sınıfında eğitilmektedir. Bu durum öğrencilerin İngilizce’yi okuyup yazacak düzeyde öğrenemeden sınava sokulmasına ve başarısızlığına neden olmaktadır. Öğrenciler kendi anadillerine hakim olmadıklarından ve ikidilli eğitim almadıklarından anadil, İngilizce, ve akademik açıdan başarısız olmaktadırlar.         Amerika’daki     Türkiyeli göçmenler     ve eğitim     Türkiye’den ABD’ye göçler I. Dünya Savaşı’n-dan sonra başlamış ve devam etmektedir. Türkiyeli göçmenler, ABD’deki kültüre entegre, orta sınıfı temsil eden (Kaya, 2003), hem Türkçe hem İngilizce’ye egemen, ikidilli ve çeşitli mesleklerden gelen bir nüfustur. Aralarında doktorlar, lisans ve yükseklisans öğrencileri, profesörler, sanatçılar, işadamları, işçi ve ev hanım- ları vardır. ABD genelindeki köklü dernek ve kuruluşları göçmen toplumuna Türkçe ve İngilizce ikidilli internet siteleri, elektronik gazeteler ve haber siteleri aracılığıyla ulaşmaktadırlar.     Türkiye’li göçmenler metropollerde, New York, California, New Jersey, Florida, Massachusetts, Virginia, Illinois, Texas, Pennsylvania, ve Maryland eyaletlerinde yoğunlukla yaşamakta, nüfusunda artış gözlenmektedir. 2012 ACS verilerine göre ABD’de 198,551 Türk asıllı kişi vardır (US Census Bureau, 2012). Bunlar arasından okula devam eden 3 yaş ve üzerindeki nüfus sayısı 61,834 olup okullara göre dağılımı Tablo 1’deki gibidir. Öğrenciler genelde ABD’ye yüksek eğitim için gelmektedir.         Amerika’daki Türkiyeli göçmenlerin     eğitim dili yeterlikleri     Türkçe ABD’de 1970’lerden beri miras dil veya anadil olarak göçmen toplumunun kendi ek okullarında okutulmaktadır. 1980’lerde üniversitelerde yabancı ve ikinci dil dersi olmuştur. Örgün eğitimde Türkçe-İngilizce iki dilli eğitim programları yoktur. Tablo 2, Türkiyeli göçmenlerin hane dilini ve İngilizce düzeylerini göstermektedir (US Census Bureau, 2012).     Tabloya göre İngilizce’si ‘çok iyi’ olmayan nüfus azınlıktadır. Bu da çoğu göçmenin İngilizce’ye hakim olduğunu, ikidilli olduğunu gösterir. Bu durum gelecek nesillerin tamamen İngilizce’ye geçme riskine işaret etmektedir. Ana ve ilköğretimde ikidilli eğitim sağlanmamasına rağmen, ailelerin etkisiyle öğrenciler Türkçe odaklı haftasonu okullarına gitmekte, iki dil ve kültürlü yetişmektedirler (Otcu, 2010). Bu nedenle göçmenlerin kendi toplum okulları ve ailelerin duyarlılığı, ikidilli eğitimde sınıfta kalan ABD’de Türkçenin geleceğini belirleyecektir.         Kaynaklar:     Kaya, İlhan. 2003. Shifting Turkish American identity formations in the United States.. Dissertation Abstracts International, 65/07, 2716.     Otcu, Bahar. 2010. Language maintenance and cultural identity construction: A linguistic ethnography of Discourses in a complementary school in the US. VDM Verlag Dr. Muller.     US Census Bureau. 2000 Census, 2005-2012 American Community Survey. http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_12_1YR_S0201&prodType=table     Tablo 1   2000 Nüfus Sayımı 2005 Toplum Anketi 2008 Toplum Anketi 2012 Toplum Anketi ABD toplam nüfus 281,421,906 288,378,137 304,059,728 313,914,040 Toplam Türkiyeli 117,575 164,945 189,640 198,551 Türkiyeli öğrenci (3 yaş ve üzeri) 38,586 (%100) 49,147 (%100) 62,989 (%100) 61,834 (%100) Okul öncesi 2186 (%5,7) 2359 (%4,8) 3275 (%5,2) 4452 (%7,2) Anaokul 1374 (%3,6) 1966 (%4.0) 3968 (%6,3) 3215 (%5,2) İlköğretim (1-8. sınıf) 11,732 (%30,4) 14,449 (%29,4) 20,031 (%31,8) 17,870 (%28,9) İlköğretim-Lise (9-12. sınıf) 5510 (%14,3) 6831 (%13,9) 10,330 (%16,4) 7729 (%12,5) Lisans ve Yükseklisans 17,784 (%46,1) 23,541 (%47,9) 25,385 (%40,3) 28,567 (%46,2) Tablo 2   2000 Nüfus Sayımı 2005 Toplum Anketi 2008 Toplum Anketi 2012 Toplum Anketi ABD toplam nüfus 281,421,906 288,378,137 304,059,728 313,914,040 Toplam Türkiyeli 117,575 164,945 189,640 198,551 İngilizce bilen 5 yaş ve üzeri 109,576 (%100) 151,577 (%100) 175,633 (%100) 181,313 (%100) Sadece İngilizce 40,435 (%37,3) 64,875 (%42,8) 60,418 (%34,4) 59,289 (%32,7) İngilizce ve Türkçe 68,741 (%62,7) 86,702 (%57,2) 115,215 (%65,6) 122,024 (%67,3) İngilizcesi ‘çok iyi’ değil 26,963 (%24,6) 18,468 (%21,3) 31,339 (%27,2) 28,676 (%23,5)